Đời tư Trịnh Văn Bô

Năm 1932, ông lập gia đình với bà Hoàng Thị Minh Hồ (sinh 1914 - mất ngày 5 tháng 11 năm 2017)[10][11], con gái của ông Hoàng Đạo Phương. Trong sự nghiệp kinh doanh của ông, có công sức không ít của bà. Bà Hoàng Thị Minh Hồ là một trong những đảng viên đầu tiên của Đảng Xã hội Việt Nam và cũng là một trong những người đầu thời kỳ thành lập Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Bà làm công tác phụ nữ đến năm 1974 thì nghỉ hưu.[6] Chị ruột của bà Hồ là Hoàng Thị Minh Hảo lấy ông Trịnh Văn Bính - anh ruột của ông Bô. Người chị lớn của bà Hồ lấy Phó bảng Đặng Văn Hướng, cũng là một nhân sĩ trí thức thời bấy giờ.

Ông bà có với nhau 7 người con.[6] Sau này, 7 người con của ông bà khi trưởng thành cũng không ai theo nghiệp kinh doanh mà đều trở thành giáo viên, kỹ sư làm việc tại các cơ quan của nhà nước, ngoại trừ Trịnh Cần Chính. Trịnh Cần Chính (sinh năm 1949) là con áp út của ông bà làm việc tại Ủy ban Pháp chế (nay là Bộ Tư pháp). Đến năm 1979, do những mâu thuẫn nội bộ trong cơ quan, Trịnh Cần Chính bị oan tội trốn nghĩa vụ quân sự và bị đuổi việc. Đến năm 1983, Trịnh Cần Chính được phục hồi công việc và cử đi học chuyên tu tại trường Đại học Pháp lý (nay là Đại học Luật). Năm 1986, Trịnh Cần Chính quay lại trường Đại học Luật làm công tác thông tin thư viện từ năm 1986 đến năm 2009. Khi về hưu, Trịnh Cần Chính bắt đầu tham gia vào các hoạt động kinh doanh đến năm 2014, Trịnh Cần Chính trở thành Tổng Giám đốc Tập đoàn Phát triển nhà và đô thị Thăng Long Việt Nam.[12]

Pháp lý

Năm 1954, sau chiến dịch Điện Biên Phủ, chính phủ từ Việt Bắc trở về Hà Nội, Bộ Quốc phòng yêu cầu mượn tạm căn biệt thự của ông bà tại 34 Hoàng Diệu, Hà Nội có khuôn viên rộng 3.000 m2, phố Hoàng Diệu gần Cột Cờ, sát khu vực quân sự của Bộ Quốc phòng. Bản giao kèo cho mượn trong 2 năm (từ 1954 đến 1956) có chữ ký cam kết của đại tướng Hoàng Văn Thái, Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân lúc bấy giờ. Theo như lời hứa của tướng Thái (sau này là đại tướng) thì "khi nào Bắc Nam thống nhất, quân đội sẽ trả anh chị"...[13]

Hơn 20 năm sau ngày Thống nhất (và Đại tướng Hoàng Văn Thái cũng đã qua đời), ông bà có yêu cầu trả lại nhà để làm nơi cư trú cho gia đình, bấy giờ gần 40 người. Lúc này, gia đình ông bà Trịnh Văn Bô đã có bảy người con, đều lập gia đình, có đúng 30 cháu và chắt, tất cả 40 người ở tại ngôi nhà cũ chật chội 24 phố Nguyễn Gia Thiều, gần hồ Thiền Quang.

Dù có xác nhận của các lãnh đạo cấp cao như Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Lê Đức Thọ, và gia đình tướng Hoàng Văn Thái cũng đã chuyển chỗ ở nhưng mãi sau khi ông qua đời năm 1988, căn nhà vẫn chưa được hoàn trả cho gia đình ông.[2]

Trong những năm sau đó, bà Hoàng Thị Minh Hồ nhiều lần kiến nghị đến các cấp khác nhau, thậm chí có những quyết định, chỉ đạo của các lãnh đạo cấp cao đương nhiệm như Đỗ Mười, Lê Quang Đạo, Võ Văn Kiệt, Phan Văn Khải, nhưng sự việc vẫn không được giải quyết[2]. Mãi đến năm 2003, bà mới trở về được ngôi nhà mà gia đình bà đã cho mượn gần 50 năm trước nhưng vẫn chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà tính đến hiện nay.[8][14]

Ý kiến

Nhà báo tự do Bùi Tín trả lời Đài BBC: "Theo tôi được biết có việc ông Hoàng Văn Thái ký tên và lấy danh nghĩa là Bộ Quốc phòng để mà mượn trong hai năm (từ 1954 đến 1956), thế nhưng đây chỉ là bề nổi thôi, còn theo tôi được biết lúc bấy giờ trong Bộ Quốc phòng và sau này kể cả ông Lê Đức Anh, Chủ tịch nước, cũng như ông Phạm Văn Trà là Bộ trưởng Quốc phòng, đều coi nhà đó là nhà của tư sản, đã bị cải tạo và bị tịch thu[...]Nhưng do bị dư luận lên án quá nhiều là 'vô ơn bạc nghĩa' cho nên chính quyền đã phải có những bước lùi, bước lùi đó là ông Hoàng Trung Hải, Bí thư thành ủy Hà Nội đã để ngỏ ra là sẽ cấp sổ đỏ chính thức cho gia đình hiện nay. Hai là hứa hẹn là sẽ lấy một phố của Hà Nội đặt tên Trịnh Văn Bô, ba là sẽ làm tang lễ cao cấp của nhà nước cho bà Trịnh Văn Bô và sẽ đưa bà Bô vào an táng ở nghĩa trang Mai Dịch là nghĩa trang nhà nước, mà toàn cán bộ cao cấp cộng sản đặc biệt mới được vào nằm ở đó." [15]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Trịnh Văn Bô http://www.bbc.com/vietnamese/vietnam-42026386 http://www.tuanvietnam.net/2009-08-30-chuyen-ve-mo... http://vnexpress.net/gl/kinh-doanh/2010/10/3ba218a... http://baodatviet.vn/Home/kinhte/Gap-lai-nu-doanh-... http://khoahoc.baodatviet.vn/Home/congdongviet/Chi... http://www.baodautu.vn/portal/public/vir/baivietdo... http://baotintuc.vn/472N20110901114411843T0/tro-la... http://dantri.com.vn/su-kien/can-canh-con-duong-se... http://dddn.com.vn/6722cat123/phat-bieu-cua-phu-nh... http://hanoimoi.com.vn/newsdetail/Phong-su-Ky-su/5...